نمای ساختمان و تاثیر آن بر روان انسان بحثی است که شاید جامعه شناسان و روانشناسان در سالهای اخیر و در پی ساخت و ساز انبوه به آن پرداختند. پس از محبوبیت شدید نمای رومی و نمای کلاسیک در ایران و گرایش افراد به این نماها بحث روانشناسی این موضوع داغ شد و محققین نظریه هایی بر این موضوع مطرح نمودند.
محیط اطراف ما تاثیر مستقیمی بر روح و روان ما میگذارد. این موضوع سالهاست که توسط روانشناسان به اثبات رسیده است. حال این محیط اطراف را اگر گسترش بدهیم به کالبد شهری و جوامع بشری خواهیم رسید. کالبد شهری تشکیل شده از عناصر مختلفی است که نمای ساختمان ها نیز یکی از این عناصر می باشد. همانطور که رفتارهای انسانی تاثیر گذارند. رنگ، شکل، ظاهر و … اشیاء نیز به طور مستقیم و غیر مستقیم بر روحیه فرد تاثیر میگذارد. و احساساتی همچون غم، شادی، هیجان، اضطراب و … را به وجود می آورند.
منظر شهری
به طور کلی منظر شهری از سه قسمت کف و بدنه و خط آسمان تشکیل شده است. بیشترین قسمت از منظر شهری را نمای ساختمان ها تشکیل میدهد که خود بر خط آسمان نیز تاثیرگذار است. اولین موضوعی که در خیابان های شهرهای پر جمعیت و پر از ساختمان های بلند مرتبه به چشم مخاطب میخورد نمای ساختمان است. این نما بر ضمیرناخود آگاه فرد تاثیرات بسیاری دارد. نمای ساختمان شخصیت کلی سازه و همچنین هویت داخلی ساختمان را بیان میکند.
طراحی نمای ساختمان و روانشناسی
محیط انسانی و فرهنگ در طراحی نمای ساختمان تاثیرگذار است. و همچنین تاثیر متقابلی که فرهنگ و انسان ها از طراحی نمای ساختمان میپذیرند.
فرهنگ دارای دو بعد مادی و غیر مادی می باشد. که بعد غیر مادی فرهنگ مربوط به هرآنچه که احساسی و بصری است و بعد مادی آن نما و ظاهر است. معماری ترکیبی از دو بعد مادی و غیر مادی است. بعد مادی آن نمای ساختمان هاست و احساسی که در فرد ایجاد میکند بعد غیر مادی آن است. رابطه ی بین این دو ناگسستنی است و قابل تفکیک نیست و از این رو تاثیر طراحی نمای ساختمان بر روان انسان مشهود است.
نمای ساختمان ارتباط بین افراد درون آن با بیرون و همچنین افراد بیرون ساختمان با درون را برقرار میکند. افراد داخل ساختمان از طریق نمای ساختمان و بازشو ها نور، سایه، هوا و … را دارند. و افراد بیرون ساختملن با دیدن نمای ساختمان احساس های متفاوتی را تجربه می نمایند.
در طراحی نمای ساختمان چه نکاتی باید رعایت شود؟
در طراحی نمای ساختمان علاوه بر مسائل اصلی و نکات ابتدایی مانند اقلیم، محل مناسب نورگیر ها و انتخاب درست متریال و مصالح و … باید به نکات روانشناسی نیز توجه داشت. معماری بازتابی از فرهنگ و هویت ماست. بنابراین طراحی نمای ساختمان باید به گونه ای صورت پذیرد که فرهنگ ما را دچار تزلزل نکند. و همچنین آمار افسردگی و یا جرم و خشونت را افزایش ندهد.
نکات ابتدایی و ضوابط طراحی نما در مقاله ی طراحی نمای ساختمان آمده است.
نمای رومی که امروزه بسیار پر طرفدار است ذهن افراد را به سمت زندگی لوکس میکشاند. این نما موجب گرایش افراطی افراد به تجملات خواهد شد. تجملات در فرهنگ ایرانی جایگاهی ندارد.
نماهایی با رنگ های زننده و یا با المان هایی خارج از عرف نیز به روحیه انسان ها صدمه میرساند. نماهای سبز که در آن از گیاهان استفاده شده است، طبیعت یعنی عنصر گم شده ی انسان را که در طی اسن سالها از آن دور و دورتر شده است به او برمیگرداند. نزدیکی به طبیعت باعث ایجاد حس آرامش و دور شدن از اضطراب زندگی شهری است.
همسان سازی نمای شهری:
همانطور که در ضوابط طراحی نمای شهرداری نیز در چند سال گذشته آمده است طراحی نمای شهری باید با نماهای اطراف، فرهنگ منطقه و … هماهنگی داشته باشد. نوع متریال به کار رفته در طراحی نمای ساختمان به تایید شهرداری می رسد و سپس قابل اجرا خواهد بود. شهرداری هر منطقه باید علاوه بر دیدگاه اصلی به تاثیر نوع نمای انتخابی بر رفتار و هویت انسانی و روحیه افراد نیز بپردازد.
تاثیر نمای ساختمان شلوغ بر روحیه انسان :
نماهای شلوغ و پر زرق و برق باعث افزایش حس هیجان میگردد. نماهای شلوغ برای فضاهای گردشگری و توریستی و تفریحی مناسب است تا انرژی را به افراد بازگرداند. البته باید به این نکته نیز دقت داشت که به صورت افراط گونه از متریال در نما استفاده نشود زیرا موجب حس اضطراب و سردرگمی خواهد شد.
نمای آجری و اصالت:
آجر و خشت به دلیل قدمت بالا در ساختمان سازی از مصالح با اصالت محسوب می شود. نمای آجری شما را به یاد نماهای قدیمی و معماری اصیل ایرانی خواهد انداخت. به همین دلیل شهرداری تهران در بسیاری از مناطق استفاده از آجر را در نما اجباری نموده است و درصدی از نما می بایست آجرهای نمای نسوز استفاده شود.
نوسازی نمای ساختمان های قدیمی:
نوسازی نماهای قدیمی باعث جان بخشیدن به محلات قدیمی می شود. روحیه افراد در این محلات را بلا برده و فضا را شاد می نماید. در چند وقت اخیر خانه های رنگی و دیوارهای رنگی در محله های قدیمی شهر تهران به وجود آمد. در این محله ها هر خانه به یک رنگ شاد مزین شد و نمای خانه ها با این حرکت زیبا نوسازی گشت. بسیاری از افراد برای دیدن این خانه ها به محله پا گذاشتند و ساعاتی را در آن قدم زدند و عکاسی کردند. همین حرکت به ظاهر ساده در روحیه افراد شهر و همچنین آن محله خاص بسیار تاثیرگذار بوده است.
نوسازی مجتمع های تجازی نیز می تواند به جذب مشتری و درآمدزایی بیشتر کمک کند.
نورپردازی صحیح نما:
نورپردازی نمای ساختمان که در طراحی به ان کمتر اهمیت داده می شود بخش مهمی از دید بصری را در شب تشکیل میدهد. نورپردازی نیز می تواند باعث به وجود آوردن احساسات مختلفی از جمله شادی ، غم، آرامش و … شود. به طور مثال در یک ساختمان اگر در قسمت ورودی و پله ها بتوان نورپردازی مناسب از کف و میزان نور ملایمی را ایجاد نمود علاوه بر روشن نمودن راه برای عابران،حس امنیت و آرامش را نیز منتقل می نماید.
همین نکات کوچک می تواند تاثیرات مهمی در روحیه افراد بگذارد. پس به راحتی از آن نگذریم و طراحی نمای ساختمن خود را به دست افراد با درایت و متخصص بسپاریم تا علاوه بر ساختمانی زیبا، شهری زیبا نیز داشته باشیم. گروه معماری فرید-ارجمند شما را در این مسیر یاری میکند.
