جزئیات اجرای روف گاردن
اجرای روف گاردن و بام سبز نیز مانند دیگر بخش های ساختمان دارای جزئیات خاص خود می باشد. همانطور که هر بخش از ساختمان و معماری آن دارای بخش های پیچیده و کلی و جزئیات خاص میباشد برای عواملی همچون روف گاردن، محوطه سازی و … نیز باید به تمام جوانب دقت نمود.
طراحی روف گاردن همراه با طراحی پلان اصلی شروع شده و اجرای آن در انتهای اجرای ساختمان انجام میپذیرد.
عوامل موثر در طراحی و اجرای روف گاردن
طراحی روف گاردن و بام سبز به عوامل گوناگونی مانند نوع طراحی و متریال مصرفی، ابعاد و بودجه کارفرما بستگی دارد.بام سبز را می توان برای ساختمان های نوساز طراحی نمود و از ابتدا ایده ی روف گاردن را در پلان ها آورد. برای ساختمان های ساخته شده و یا قدیمی باید برای اجرای روف گاردن مواردی همچون بار ساختمان و سیستم های شیب بندی و انتقال آب و … را در نظر گرفت. زیرا این ساختمان ها از ابتدا برای ایجاد بام سبز طراحی نشده اند.
محاسبه بار ساختمان و اجرای روف گاردن
یکی از مهم ترین جزئیات اجرایی روف گاردن محاسبه بار وارد بر ساختمان می باشد. طراح باید با انواع بار وارده بر سازه آشنا بوده تا اجرای روف گاردن دچار مشکل نگردد.برای این امر معمار و طراح باید انواع بار ساختمان را بشناسند:
- بار های مرده
- بار های زنده
- بار های محیطی
بارهای مرده :
مجموع بارهای ثابت ساختمان که ناشی از وزن سازه های بنا و مصالح ساختمان هستند ،بار مرده محسوب می شوند.برای اجرای روف گاردن باید بدانیم که وزن خاک بام سبز و تجهیزاتی مانند آلاچیق و پرگولا ، گیاهان و تمام تجهیزاتی که امکان جا به جایی را ندارند در دسته ی بار مرده ساختمان قرار میگیرند.
محاسبه وزن خاک روف گاردن:
خاک روف گاردن مناسب برای کاشت درختان و گیاهان مناسب بام سبز وزنی در حدود 1800 کیلوگرم بر متر مکعب تا 2100 کیلوگرم بر متر مکعب را داراست.برای کاهش بار مرده ی ساختمان معمولا از خاک های خاص و مغذی و فرآوری شده استفاده میگردد.این خاک ها برای رشد گیاهان روف گاردن مناسب تر هستند.همچنین وزن خاک های مغذی در مقایسه با خاک های عادی کمتر بوده و برای سبک سازی بام سبز از آن استفاده می گردد. . در صورت استفاده از این خاک ها عمق لایه خاک مورد نیاز کاهش میابد. استفاده از خاک های سبک و مغذی به کاهش هزینه های اجرایی کمک شایانی خواهد نمود.
محاسبه وزن لایه های زهکشی :
در اجرای روف گاردن مرحله ی زهکشی اهمیت فراوانی دارد.اما در مقایسه با انواع بارهای محاسبه شده روی سازه و بنا، این لایه از وزن چندانی برخوردار نبوده و قابل چشم پوشی است. معمولا درصدی از وزن بارهای مرده در بخش های دیگر را می توان برای زهکشی در نظر گرفت.
محاسبه وزن گیاهان در اجرای روف گاردن:
در طراحی بام سبز، قابلیت کاشت انواع گیاهان سبز وجود دارد. گیاهان پوششی مانند چمن ها و رونده ها و یا درختان و گیاهان زینتی .
به طور کلی وزن هر یک از طبقه بندی گیاهان به طور تقریبی محاسبه گشته و در اجرای روف گاردن به آن توجه میگردد.در مورد گیاهان بام سبز باید توجه داشت که درختان و پوشش گیاهی سنگین که قابلیت جا به جایی نداشته و یا تقریبا جا به جایی آن ها غیر ممکن است در دسته بارهای مرده قرار میگیرند. فلاورباکس ها، گلدان های کوچک، به دلیل دارا بودن قابلیت جا به جایی در دسته بارهای زنده قرار خواهند گرفت.
استاندارد های مناسب برای بام سبز به شرح زیر می باشد.
- گل های فصلی و گیاهان پوششی مانند چمن :10 کیلوگرم بر متر مربع
- گل های چندین ساله و گیاهان پوششی مانند چمن : 15 کیلوگرم بر متر مربع
- درختچه هایی با امکان رشد تا ارتفاع 3 متر : 30 کیلوگرم بر متر مربع
- درختچه هایی با امکان رشد تا ارتفاع 10 متر : 30 کیلوگرم بر متر مربع
- درختان با ارتفاع 15 متر : 150 کیلوگرم بر متر مربع
بار های زنده:
بارهای زنده به بارهایی گفته می شود که قابل جابه جایی باشند.این بار ها غیر دائمی بوده و در حین بهره برداری از ساختمان به آن وارد می شود. بارهای زنده شامل افراد، میز و صندلی و گلدان های قابل جابه جایی هستند. انواع تجهیزاتی که در روف گاردن قابلیت جا به جا شدن را داشته باشند، بار زنده محسوب می شوند. گستره ی این بار در حدود 400 کیلوگرم محاسبه می گردد.
بار محیطی:
بار محیطی شامل بارهایی مانند باران و برف ، آب اضافی، سیل و زلزله و باد است که بر ساختمان وارد می شود.این بار ها در محاسبات سازه ای ساختمان در نظر گرفته می شوند و تاثیری بر روی اجرای روف گاردن نخواهند گذاشت.
مراحل اجرای روف گاردن:
پس از محاسبه بارهای وارده بر روف گاردن، بام ساختمان باید شیب بندی و کروم بندی شود.در این مرحله سقف شیب بندی میگردد و راه برای جمع آوری آب های اضافی مشخص میگردد.شیب بندی بام ، آب برف و باران و آب های اضافی از آبیاری را به سمت چاه های تخلیه خروجی و یا سیستم جمع آوری (در برخی از طراحی ها آب برف و باران جهت استفاده مجدد برای آبیاری گیاهان جمع آوری میشود) هدایت می کند.
پس از شیب بندی بام ، لایه ایزولاسیون و عایق بر روی سقف انجام می شود. این لایه از ایزوگام تا انواع عایق های مناسب را شامل می شود.انتخاب نوع عایق بسته به منطقه و شرایط اقلیمی آن انجام میپذیرد.
بر روی لایه عایق بام یک شبکه بندی باید صورت بگیرد تا ارتفاع لازم جهت عبور لوله ها و تاسیسات با شیب مناسب به وجود آید.تاسیسات آبی ، برقی و مکانیکی در این لایه به بخش های مختلف بام رسیده و طبق طراحی های از پیش تعیین شده در پلان تقسیم بندی می گردند.در این قسمت باید انواع تجهیزات تاسیساتی و گرمایشی و … از قبل در پلان مشخص شده باشد تا تمامی آنها به درستی اجرا گردند.
مرحله بعدی ایجاد زهکشی و کروم بندی برای فضاهایی است که برای آن پوشش گیاهی در نظر گرفته شده است. برای این قسمت ها زهکشی مناسب به همراه عایق زیرین تعبیه میگردد. عایق هایی از جنس ژئو تکستایل برای این مرحله مناسب است.زهکشی باید به گونه ای باشد که ازتفاع مناسب برای عمق خاک و ریشه گیاهان و هوادهی و سیستم محافظت ریشه را در برگیرد.
در نهایت مناطقی از روف گاردن که دارای کفپوش های سنگی، ترموود و … هستند با زیرسازی مناسب ساخته می شوند.
اجرای روف گاردن و عایق بندی صوتی
یکی از سوالاتی که همواره ممکن است پیش بیاید، انتقال صدا از روف گاردن به طبقات زیرین و چگونگی کنترل آن است. معمولا با توجه به نحوه استفاده از روف گاردن ، تعداد نفرات استفاده کننده و همچنین سازه اصلی سقف که دقیقا مشابه سازه سایر طبقات ساختمان در نظر گرفته می شود، صدایی چندانی از روف گاردن به طبقات زیرین منتقل نخواهد شد. اما در صورت درخواست کارفرما می توان از راهکارهایی جهت کاهش صدای روف گاردن استفاده نمود.
استفاده از نوعی فوم به نام فوم سایلنت می تواند در عایق شدن کف بام کمک کند. این فوم ها در مواردی مانند نصب پارکت ها بسیار کمک کننده هستند و در روف گاردن نیز می توان از این فوم ها در ضخامت های موجود استفاده نمود.
پشم سنگ نیز عایقی است که هم برای صدا و هم برای حرارت و برودت استفاده می گردد. استفاده از عایق پشم سنگ می تواند موجب عایق شدن طبقه آخر ساختمان از لحاظ سرما و گرما شده و در مصرف انرژی نیز صرفه جویی گردد. ضخامت 2 تا 5 سانتی متر از پشم سنگ باعث کاهش انتقال صدا از روف گاردن به طبقه زیر خواهد شد.
