روند طراحی معماری

طراحی معماری دارای روندی خاص است که معمولا بر طبق آن طراحان پیش رفته و در نهایت به مقصود و طرح نهایی می رسند. قطعا برای هر کاری و به سر منزل مقصود رساندن آن نیاز به برنامه ریزی و اقداماتی مناسب است. طراحی معماری نیز از این مسئله جدا نبوده و دارای روند خاصی می باشد. البته با توجه به اینکه هر فرد دارای خلاقیت و طرز فکری جداگانه است می توان در برخی از موارد روند طراحی معماری را منحصر به فرد برای طراح دانست. اما به طور معقول و معمول این پروسه به صورت تقریبا یکسان انجام میگیرد.

شما نمیتوانید برای درست کردن یک غذا ابتدا آن را پخته و سپس مواد اولیه را آماده نمایید!!!! همینطور در معماری نیز شما نمیتوانید ابتدا یک ساختمان ساخته و سپس آن را طراحی نمایید. همین مثال نشان میدهد که روند طراحی معماری نمی تواند بیش از حد و به طور غیر معقولی متفاوت باشد و معمولا یکسان است.

در این مقاله قصد داریم شما را با مراحل طراحی معماری آشنا سازیم.

مراحل طراحی معماری

• شناخت پروژه

شناخت پروژه به این معناست که طراح در ابتدای امر باید بدانید که چه بنایی و با چه عملکردی می بایست طراحی نماید. پروژه ساختمانی مسکونی است یا اداری و تجاری و …. ؟ آیا این ساختمان المانی شاخص است و یا پروژه ای مسکونی و با طراحی طبق ضوابط ؟ پس از شناخت عملکردی و نوع بنا معمار باید لیستی از خواسته ها و توقعات و سلیقه ی کارفرما داشته باشد. این امر برای شروع روند طراحی معماری بسیار حائز اهمیت است. تا زمانی که طراح و کارفرما همسو نگردند و خواسته ها مشخص نشوند امکان طراحی موفق وجود نخواهد داشت.

• تحلیل سایت پروژه

در ابتدای هر پروژه نقشه ی زمین و توپوگرافی های مربوط به آن باید در اختیار معمار گذاشته شود.تحلیل سایت پروژه توسط طراح در این مرحله با بررسی دقیق نقشه های زمین و همجواری و همسایگی های آن صورت میگیرد و سپس معمار با حضور در سایت و بازدید حضوری این بررسی ها را به صورت دقیق تر انجام میدهد. دید میدانی و حضور در فضای سایت پروژه شاید در نگاه اول به نظر سطحی آید اما یکی از مهم ترین بخش های طراحی موفق حضور فیزیکی طراح در سایت پروژه می باشد.

• شناخت و بررسی شرایط اقلیمی پروژه

در طراحی معماری باید انواع شرایط اقلیمی به طور مناسب بررسی گردد. تا نوع سازه ی ساختمان، جهت قرارگیری بنا، نوع سقف و … به طور مناسب طراحی و اجرا گردد. همچنین نمونه برداری های آزمایشگاهی از خاک و … برای تعیین مقاومت خاک نوع پی و سازه و تعداد طبقات بنا در این مرحله باید به درستی انجام گیرد. زیرا در صورت انجام نشدن این آزمایشات و در نظر نداشتن شرایط اقلیمی کارفرما و طراح دچار ضرر های بسیاری در ادامه روند طراحی معماری خواهند شد.

• بررسی نمونه های مشابه اجرا شده

همیشه بررسی نمونه های موفق و حتی ناموفق اجرا شده در روند طراحی معماری می تواند موثر واقع شود. بررسی نمونه های مشابه با پروژه ی ما می تواند ما را از خطاهای مشابه دور نماید و به سمت یک طراحی بهتر سوق دهد. و یا کیفیت یک بنای مشابه خوب می تواند به ارتقای سطح کیفی طراحی ما نیز منجر شود. بررسی نمونه های مشابه به منظور تقلید از یک پروژه صورت نمیگیرد بلکه به منظور ایده سازی انجام میپذیرد.

• کانسپت و ایده طراحی معماری

پس از بررسی های اولیه، معمار در طراحی معماری به مرحله ی ایده و کانسپت می رسد. در این مرحله در پس ذهن طراح چندین ایده و طرح به وجود می آید. شکل گیری این طرح ها به صورت مفهومی و ناواضح است. اما طراح با روی کاغذ آوردن این طرح ها آن ها را به واقعیت نزدیک کرده و به کارفرما توضیح میدهد. که در نهایت بتوان از بین این کانسپت ها و اید ها بهترین ان را پرورش داد و تبدیل به طرح اصلی نمود. این ایده ها کاملا به مراحل قبلی گذرانده شده بستگی دارد.چالش ها، محدودیت ها و پتانسیل های سایت پروژه همگی در ایجاد ایده طراحی موثرند.

• طراحی پلان های اولیه و برنامه ریزی فیزیکی فضا

در این مرحله کانسپت تاییدی که با نظر طرح و کارفرما همخوانی دارد و تایید گشته است باید ارتقا پیدا کند. پلان ها و جانمایی های اولیه صورت میگیرد و مورد بحث و بررسی قرار میگیرد. پلان های اولیه با توجه به نوع سازه انتخابی و با ابعاد اختصاص یافته حدودی برای هر فضا رسم شده و ممکن است در مراحل آینده تغییر پیدا کند. اما بهتر است در این مرحله نیز دقت کافی داشته باشیم که در مراحل بعدی نیاز به تغییرات اساسی و بازگشت به مراحل ابتدایی نباشد.

• طراحی پلان های نهایی و جزئیات اجرایی

پس از تایید پلان های اولیه و کانسپ اولیه، نوبت به نهایی کردن پلان ها و ایجاد مقاطع می رسد. در این مرحله تمام پلان های مورد نیاز با دقت بالا طراحی و ترسیم می گردند. سپس از زوایای مورد نیاز مقاطعی نیز رسم شده تا روند طراحی معماری را کامل نماید. پس از آن جزئیات اجرایی با دقت بالا در پلان ها و … مشخص می گردند تا در زمان اجرا مهندسین بتوانند با استفاده از این نقشه ها به درستی طرح مورد نظر را پیاده نمایند.

فاز بندی روند طراحی معماری :

روند طراحی معماری با فازبندی مشخص می گردد. تمام مراحل ذکر شده در بالا در فازهای مختلف طراحی معماری گنجانده می شوند. فازها و یا همان بخش های مختلف معماری به 3 بخش :

1. فاز صفر
2. فاز یک
3. فاز دو

تقسیم می شوند.

فاز صفر همان بخش مطالعات سایت و هدف از ایجاد پروژه است. شناخت پروژه، تحلیل سایت پروژه، شناخت و بررسی شرایط اقلیمی پروژه و بررسی نمونه های مشابه اجرا شده همگی در این فاز قرار میگیرند. در فاز صفر مطالعات و بررسی ها نقش بسیار پررنگی در طراحی معماری دارند.

فاز یک شامل کانسپت و ایده طراحی معماری و طراحی پلان های اولیه و برنامه ریزی فیزیکی فضا می باشد. البته در فاز یک پلان ها و مقاطع تاییدی اولیه نیز باید طراحی گردند. و به طور قطعی به تایید کارفرما برسند. فاز یک پروژه متناسب با مشخص شدن تمامی طرح هاست. در این فاز پس از طی روندی دیگر پلان های نهایی ترسیم شده و برای ترسیم جزئیات به فاز دو ارجاع داده می شود.

همانطور که گفته شد فاز دو معماری و پلان ها و نقشه های با جزئیات و دیتیل بالا در این مرحله شکل میگیرد. در فاز دو نقشه های اجرایی تکمیل شده و به طور دقیق در دسترس مهندسین اجرایی قرار میگیرد. این مرحله تکمیل کننده روند طراحی معماری می باشد.

شرکت فرید-ارجمند در روند طراحی معماری پروژه ها می تواند به شما کمک کند و بهترین طراحی ها را به شما  ارائه دهد.