فرآیند طراحی معماری چیست؟سوالی که شاید برای بسیاری از دانشجویان معماری و علاقه مندان به این رشته پیش بیاید. در این مقاله سعی داریم تا به طور مختصر اما ملموس به بررسی فرایند طراحی معماری بپردازیم.
فرآیند طراحی معماری دستور عملی است که در ابتدای هر پروژه به منظور پیوند بین مراحل و کاستن از پیچیدگی ها و به سرانجام رساندن پروژه از آن استفاده می شود. این فرایند برای هر پروژه به صورت خاصی تعریف می شود. زیرا نوع پروژه معماری و طراحی معماری بسته به شرایط هر پروژه متغیر می باشد.
دنیای معماری و طراحی بسیار گسترده بوده و شاخه های فراوانی را در برمیگیرد. ترکیب رنگ و نور سایه و بازی با احجام میتواند یک فرایند کلی به منظور طراحی معماری را شکل دهد. یک پروژه از بررسی سایت، طراحی سازه، طراحی پوسته و حجم، طراحی داخلی، طراحی جزئیات و دکوراسیون داخلی شکل میگیرد.
مراحل فرآیند طراحی معماری:
- در فراِیند طراحی معماری در ابتدا شناخت سایت پروژه و بررسی خاک و اقلیم صورت میگیرد و با نوع پروژه مطابقت داده می شود. آیا این خواسته ی کارفرما در داخل بستر طرح قابل اجراست؟ سایت پروژه ما را با چه چالش هایی رو به رو میکند؟ بخش اول هر طراحی معماری مطالعات و شناخت بستر آن است. طراح خوب و با تجربه از ابتدا پایه و اساس کار را به نحوی چیدمان میکند تا در حین طراحی به کمترین مشکل برخورد کند.
- دومین مرحله طراحی معماری ایده پردازی و کانسپت می باشد. پس از مطالعات پیرامون طرح به ایده پردازی های کلی و اتود های اولیه و انتخاب کانسپت پرداخته می شود. در مقاله …. به بررسی انواع کانسپت پرداختیم و چگونگی برخورد با مسئله را در کانسپت های متفاوت بررسی کردیم. همینطور اشاره نمودیم که برای هر نوع پروژه اعم از مسکونی، اداری، تجاری و … بهتر است از چه نوع کانسپتی استفاده شود تا پروژه به مقصود نهایی نزدیک تر شود.
- سومین مرحله از فرآیند طراحی معماری تهیه نقشه های اولیه و فاز 1 پروژه است. پس از تسویب بخش اولیه و حجم های اتود شده باید به صورت دقیق تر و با رسم پلان های اندازه گذاری شده به بررسی طرح موجود بپردازیم. در این مرحله قطعا به نتایجی قطعی تر و دقیق تر در رابطه با طراحی پروژه خواهیم رسید.
- مرحله آخر نیز پس از تصویب طرح های فاز 1 انجام می شود. که به دیتیل های اجرای میپردازد و به آن اصطلاحا نقشه های فاز 2 گفته می شود. در این مرحله پلان هایی با مقیاس دقیق تر و مقاطع فراوان کشیده می شود تا تمامی دستورات اجرایی در آن رعایت شود.
استفاده از ابزارهای گوناگون:
ابزر های متنوعی در فرآیند طراحی به کمک طراح و معمار می آیند تا درک درستی از پروژه داشته باشیم. این ابزار ها غیر از نقشه های مهندسی و طرح های سه بعدی که به وسیله ی نرم افزار های معماری مانند اتوکد، رویت، 3dmax و … زده می شوند می توانند طرح های قابل درک تری باشند. و طراحی معماری را برای کارفرما که شاید از دید علمی معماری پروژه را ررسی نکند بهتر توضیح دهد. همچنین ابزار های ساده تر به معماران کمک میکند تا در مدت زمان کوتاه تری بتوانند طرح های خود را به صورت ساده ارائه دهند. یکی از این ابزار ها دیاگرام ها هستند.
دیاگرام فرآیند طراحی معماری :
ایجاد ارتباط از طریق تصویر یکی از راه های ارائه فرایند طراحی معماری است. گاهی اوقات برای تفهیم این فرآیند به کارفرما نیاز است تا از دیاگرام های تصویری استفاده شود. گاهی برای بزرگنمایی طرح و نمایش عمومی آن نیاز به دیاگرام های تصویری داریم. به صورت کلی دید دیاگرامی به ذهن طراح نیز نظم میبخشد. به انواع دیاگرام های تصویری که در حین فرآیند طراحی معماری ممکن است به آنها نیاز داشته باشیم به اختصار اشاره میکنیم.
دیاگرام برای توزیع برنامه فیزیکی طرح
در یک دیاگرام می توان به بخش های عملکرید یک طرح اشاره نمود و ارتباط بین کاربری های مخلف یک بنا را در طراحی مشخص نمود. به این ترتیب ویژگی های هر بخش و نیازهای هر کاربری به صورت کامل مشخص می شود و در برنامه ساخت و اجرا قرار میگیرد. این دیاگرام کلی ترین دیاگرام در برنامه فرآیند طراحی معماری خواهد بود و شاید در نگاه اول کمی پیچیده باشد.
دیاگرام تغییر بر زمان
نمودارهای تغییر بر زمان در علم ریاضی و فیزیک بسیار معروفند و همه با آن آشنایی دارند. دیاگرام هایی در معماری با همین عنوان طراحی می شوند که تغییرات پروژه و پیشرفت آن را در طول زمان مشخص نموده و هدف گذاری و افتتاح پروژه را مشص می نمایند. این دیاگرام ها از جذاب ترین مدل های دیاگرام معماری می باشند.
دیاگرام فعالیت های خاص
برای فعالیت های خاص یک پروژه که سایت آن بزرگ باشد ممکن است فضایی بزرگ در نظر گرفته شده باشد. این فضا به علت کاربری مخصوص به خود نیاز به مطالعاتی جداگانه در زمینه بستر طرح و … دارد. به همین منظور دیاگرامی باید برای ان طراحی شود که ابتدا منطقه خاص از کل پروژه را مشخص نمود و سپس به بررسی مطالعات پیرامون طرح بپردازد.
دیاگرام اقلیم
برای طراحی معماری باید شرایط اقلیمی به درستی بررسی شود. زاویه تابش خورشید، بررسی بادهای موسمی و جهت وزش آنها، میزان بارش و … در تعیین جهت گیری بنا و محل قرارگیری بازشوها بسیار تاثیر گذار است. در دیاگرام اقلیم می توان به سادگی با حجمی کلی و خطوط و فلش ها تمامی موارد را به دستی نمایش داد.
دیاگرام ساخت حجم
به منظور ایجاد حجم کلی در فرآیند طراحی معماری از ترکیب احجام گوناگونی استفاده می شود. نحوه ی ترکیب و قرارگیری این احجام در دیاگرام ساخت حجم تصویر می گردد و در نظر بیننده مراحل ساخت حجم به راحی قابل درک می باشد.
دیاگرام تشکیل فرم
پس از ایجاد حجم های کلی به وسیله دیاگرام ساخت حجم می توان فرم اصلاح شده ی بنا را با تغییرات در یک دیاگرام نهایی رسم نمود. طرح تکمیل شده به وسیله اصلاحات و ترکیبات حجمی به خودی خود بخش مهمی از فرآیند طراحی معماری را تشکیل میدهد.
دیاگرام سیرکولاسیون
سیرکولاسیون یا نحوه ارتباطات درست فضایی در داخل و خارج از بنا به دو صورت جداگانه قابل ترسیم خواهد بود. برای بخش خارجی بنا نحوه دسترسی به ورودی ها و فضاهای خارجی، فضای سبز و ارتباطات بین دو بنا و … در دیاگرام مشخص شده و برای فضای داخلی به صورت جزئی تر نحوه ارتباطات بین طبقات، دسترسی های فضایی و … مورد بررسی قرار میگیرد.
دیاگرام سازه و متریال
متریال هایی که برای نمای ساختمان استفاده می شوند و نحوه ی اتصال آن به بدنه در یک دیاگرام تصویری می تواند به راحتی اجرای نهایی را توضیح دهد. سازه ها در مرحله ی اول تعیین شده و متریال نهایی روی آن قرار میگیرد.
دیاگرام عملکرد سیستم
انواع سیستم های به کار رفته در یک ساختمان را می توان به وسیله ی دیاگرام تصویری توضیح داد. سیستم های خنک کننده، تهویه، چرخه آب و … همه به وسیله دیاگرام های تصویری قابل توجیه است.
با توجه به انواع دیاگرام های گفته شده می توان تمامی مراحل فرآیند طراحی معماری را در قالب دیاگرام های متنوع ایجاد نمود. درست طی شدن این فرآیند مبحثی مهم است که باید طراحان به آن مسلط باشند. بنابراین سپردن پروژه به افرادی کاردان و متخصص به شما کمک میکند تا به هدف خود نزدیک شوید.
شرکت فرید-ارجمند می تواند شما را در فرآیند طراحی پروژه تان یاری نماید.
