کمیته نما چیست؟
مراحل طراحی و تایید نما توسط شهرداری از دغدغه های معماران است.طراحی نما در ابتدا با توجه به ضوابط، استانداردها و بودجه و سلیقه و سبک بنا صورت میگیرد و در نهایت در کمیته نما شهرداری به تایید می رسد.
شاید در ابتدا تاییده گرفتن برای نما کار دشواری به نظر برسد اما در این مقاله قصد داریم شما را با مراحل و فرم های کمیته نما آشنا سازیم.طی سالهای اخیر کمیته نما هر شهر و منطقه به یکنواخت شدن نمای شهری کمک شایانی نموده است و با وضع قوانین خاص دید بصری هر منطقه را یکنواخت ساخته است.
با توجه به مصوبه سال ۱۳۶۹ شورای عالی شهرسازی و معماری ، وزارت مسکن و شهرسازی ، وزارت کشور موظف به تهیه و ابلاغ ضوابط و مقررات نمای شهری ظرف ۱ ماه بوده که این کار ظرف ۱۸ سال گذشته صورت نگرفته است و این کار باعث آزاد گذاشتن دست مالکان در اعمال سلیقه های شخصی و هنرنمایی اغراق آمیز طراحان شده است تا دست به دست یکدیگر نمای شهرها را به زشت ترین و بی هویت ترین نماها تبدیل کنند .
پس از بررسی روند شکل گیری سیمای شهر تهران و ضوابط و مقررات ساختمانی موجود و پیشینه طرح ، شناسائی ناهنجاری هایی که سیمای کنونی شهر را به این شکل درآورده اند صورت گرفته است و سرانجام با توجه به یافته ها و مسائل بررسی شده ، معیارهای کلی و ضوابط ساخت و ساز و مسائل تاثیرگذار بر شکل گیری نماهای شهری ارائه گردیده است .
به طور دقیق کمیسیونی تشکیل شده طبق تفاهم نامه ای بین سازمان نظام مهندسی و معانت شهرسازی و معماری، در جهت ارزیابی وبررسی و همچنین تأیید نمای ساختمان ها پیش از اجرا در سطح شهر ،را کمیته نما می نامند.محل استقرار کمیته نما در شهرداری هر منطقه و در معاونت شهرسازی و معماری می باشد.
دلایل ایجاد کمیته نما :
- اجرای نما متناسب با فضای شهری و منطقه ای
- نمای مناسب با اقلیم
- بالابردن کیفیت فضای شهری
- نظم بخشیدن به نمای شهری و هویت بصری
- بالا بردن کیفیت ساخت
برای تایید نمای ساختمان در کمیته نما مدارکی نیاز است که مختصر به آن میپردازیم :
مدارک کلی مناسب برای شناخت وضع موجود :
عکس ها و نقشه های وضع موجود از ابنیه مجاور
خط آسمان در وضع موجود
کدهای ارتفاعی از بازشوها و ورودی های بنای مجاور
مصالح به کار رفته در بناهای مجاور به تفکیک رنگ و بافت و جنس آن ها
وضع پوشش گیاهی در سایت و مجاورت آن
مدارک مناسب برای شناخت طرح پیشنهادی معمار :
- مشخصات کلی پروژه شامل ؛ پلاک ثبتی و شهرداری منطقه، کد نوسازی و …
- موقعیت بنا شامل ؛ نقشه هوایی با مقیاس مناسب و دسترسی های سواره و پیاده در سایت
- تصاویر پروانه ساختمانی
- پلان معماری تایید شده در هنگام اخذ پروانه ساختمانی شامل نقشه های پارکینگ ، همکف و طبقات و برش های طولی و عرضی
- رای قطعی کمیسیون ماده 100
- اسکن چک لیست کنترل نمای ساختمانی توسط طراح پروژه
- طرح سه بعدی نما به صورت جانمایی در بین دو پلاک مجاور
- طرح سه بعدی نما برای نورپردازی در شب
- نقشه کلی نما و کدهای ارتفاعی بدون راندو در مقیاس لازم
- معرفی و جانمایی مصالح به همراه لیست کتبی
- جزئیات اجرایی عناصر الحاقی مانند بازشوها و ستون ها ،نرده ، ابچکان و جان پناه و …
- نقشه کفسازی پیاده رو مقابل ملک
- نقشه مربوط به ورودی ساختمان
- نقشه جزئیات اجرایی بام
- نقشه بزرگنمایی جزئیات دیوار به صورت برش
نکاتی در رابطه با ضوابط طراحی نما
کمیته نما در شهرداری بر اساس ضوابط خاص و قوانین مشخصی به بررسی نماهای طراحی شده می پردازد.طراحان نما و معماران در صورت آشنایی با این ضوابط و عمل به توصیه های پیشنهادی می توانند به راحتی تاییدیه های لازم را کسب نمایند.
ضوابط کلی :
- طراحی نما باید با توجه به بناهای مجاور از لحاظ ریتم و رنگ و … صورت گیرد.
- مصالح به کار برده شده در بنا باید هماهنگ با بافت و بناهای مجاور باشد و همچنین از مصالح با کیفیت و مقاوم برای اقلیم منطقه باشد.
- ورودی بنا باید به صورت مشخص طراحی گردد. بازشو ها و ورودی باید زیبا بوده و از عناصر غیرمتعارف در آن اجتناب گردد.
- عناصر تاسیساتی نباید در نما قرارگیرند و همچنین عناصر الحاقی باید به صورت زیبایی شناختی و مفید در نما قرار داده شود. مانند باکس های گل و…
- نورپردازی نما باید به گونه ای باشد تا در شب ورودی ساختمان به صورت برجسته مشخص گردد.همچنین نما باید در شب نورپردازی چشم نوازی داشته باشد.
- فرم های نامانوس و غیر متعارف در طراحی نما ممنوع می باشد.همچنین استفاده از عناصری مانند میوه و کشتی و … نیز در نما ممنوع می باشد.
- در طراحی پنجره و بازشوها قابلیت دسترسی به تمام نقاط بازشو جهت رفع آلودگی الزامیست.
- برای ایجاد جان پناه و تراس باید از مصالحی مناسب استفاده گردد.
- هرگونه پیش آمدگی و یا وسیله الحاقی در نما باید در محدوده مالکیت قرار گیرد.
- نمای ساختمان نباید به رنگ های ناهمگون و نامتعارف باشد.
- مصالح به کار برده شده در نمای ساختمان از لحاظ تنوع حداکثر 4 نوع باشد . تنوع زیاد مصالح باعث چندگانگی در نمای ساختمان میگردد.
- ایجاد قرنیز برای پنجره ها که از ریزش آب باران بر نما و ایجاد آلودگی در سطح نما جلوگیری نماید.
- طراحی بازشوهایی با اشکال هندسی نامتعارف ممنوع می باشد.
طراحان و معماران با توجه به ضوابط شهرداری هر منطقه که به تفکیک در سایت شهرداری نیز درج شده است، می توانند نمای ساختمان های مسکونی ، اداری و تجاری را طراحی نمایند.در مقاله بالا سعی شد تا کمی از ضوابط مهم مشترک مناطق بررسی شود.
شرکت های معماری و طراحانی که به صورت تخصصی، نمای ساختمان های مسکونی،تجاری و اداری را طراحی می نمایند همواره با چالش هایی رو به رو خواهند بود که در صورت عدم رعایت اصول و قوانین،از طرف کمیته نما شهرداری به مشکل بر میخورند.
به طور کلی ضوابط نمای شهرداری بر روی چند مورد اصلی تاکید خاص داشته و قوانین خود را بر پایه آن بنا نموده است:
- مصالح ، فرم و رنگ
- ملحقات
- پیش آمدگی ها و بازشوهای نما
- بام بنا
- سایر موارد (توصیه عمومی)
در ارتباط با موارد بالا احکام سلبی،احکام ایجابی و توصیه ها در دستورالعمل های شهرداری آمده است.احکام سلبی نباید ها و احکام ایجابی باید های طراحی نما را یادآور می شوند.
