ایده هایی برای اجرای محوطه سازی

اجرای محوطه سازی در فضاهای کوچک تا بزرگ امکان پذیر است.ابعاد محوطه سازی نقش مهمی در نحوه اجرای آن دارد اما در امکان ایجاد محوطه سازی نقش کلیدی ندارد.ساکنان شهرهای شلوغ همانند تهران بیشترین نیاز به فضای سبز و محوطه سازی دارند.

شاید به نظر برسد که در آپارتمان های کوچک و حیاط هایی محدود امکان ایرای محوطه سازی وجود ندارد و یا هزینه های آن بالا خواهد بود. اما استفاده از متریال هایی مانند واش بتن به جای موزاییک و همچنین چراغ های کف جلوه ای ویژه به فضا میبخشد. در فضای آپارتمانی استفاده از سنگ های رودخانه ای به جای چمن هزینه های نگهداری و آبیاری را تا حدود زیادی کاهش میدهد.

برای ایجاد محوطه سازی در فضاهای بزرگ نیز با توجه به محدودیت های کلی سایت و همچنین بودجه ی کارفرما امکان طراحی های گوناگونی وجود دارد.

انواع سبک اجرای محوطه سازی

معماری منظر و محوطه سازی می تواند در انواع سبک های متنوع اجرا گردد. انتخاب سبک بسته به نوع اقلیم ، محدودیت های زمین و سایت و محدودیت های مالی صورت میگیرد.شناخت پوشش گیاهی مناسب و امکان رسیدگی و هزینه های نگهداری از جمله مواردی است که معمار منظر و طراح محوطه ساز به آن واقف هستند.

سبک های کلاسیک :

• مراکشی
• ایتالیایی
• فرانسوی
• اسپانیایی
• ایرانی

سبک مراکشی با درختان نخل شناخته می شود.این سبک کاملا مناسب مناطق شمالی و جنوبی کشور بوده که هوایی گرمسیر و شرجی دارند.سبک های فرانسوی ، ایتالیایی و اسپانیایی دارای تقارن در پلان هستند.جایگاه هر گیاه و یا المان کاملا واضح مشخص شده است.تمامی محوطه به شکل یک تابلوی نقاشی به نظر می رسد.در این سبک ها، هارمونی حرف اول را میزند.
باغ های ایرانی از دیرباز مورد توجه معماران و بازدید کنندگان بوده است. سبک کلاسیک ایرانی با توجه به 4 فصل بودن کشورمان منعطف با اقلیم هر منطقه بوده است. اما در تمامی طراحی های محوطه ایرانی از آبراه های اصلی و انشعابات آن غفلت نگردیده است.

سبک های مدرن

• سبک مدرن آمریکایی (معاصر)

در سبک مدرن خطوط صاف و اشکال هندسی به شما تصویری واضح از محوطه می دهد. این سبک از محوطه سازی به صورت سازمان یافته اجرا شده و از سطوح سخت مانند کفسازی یا المان های بتنی با رنگ های یکنواخت طوسی و یا چوب های تیره استفاده می شود.

سبک های طبیعت گرایانه

• ژاپنی
• چینی

سبک های شرقی مانند سبک چینی و ژاپنی برگرفته از فرهنگ اصیل آن هاست.به همین دلیل هارمونی و نظم از ویژگی های اصلی این سبک به شمار میرود.استفاده از المان های مانند فواره ، حوضچه ، بامبو و … در این سبک به وفور و با نظم خاص خود دیده می شود.

هر کدام از سبک های اشاره شده در بالا دارای ویژگی های خاص خود می باشد که این سبک را مناسب اقلیم های متفاوت کرده است.

به طور کلی سبک ها به دو دسته ی رسمی و غیر رسمی تقسیم می گردند:

سبک رسمی : سبک هایی که دارای خطوط صاف باشند و کاملا به صورت متقارن طراحی شده باشند.در طراحی این سبک ها از اشکال هندسی استفاده میگردد و تعادل متقارن در کل محوطه برقرار است.تمامی گیاهان و المان ها به صورت هدف گذاری شده و غیر تصادفی در این سبک ها قرار میگیرند.

سبک غیر رسمی : سبک های غیر رسمی ویژگی های مخالف سبک رسمی را دارند. در این سبک ها استفاده از خطوط منحنی بسیار زیاد بوده و چینش گل ها و گیاهان به صورت تصادفی انجام می پذیرد. سبک های غیر رسمی بیشتر مناسب فضاهای مسکونی و ویلایی می باشد.در سبک های غیر رسمی هزینه های نگهداری نیز به نسبت سبک های رسمی پایین تر خواهد بود.

اجرای محوطه سازی در اماکن گوناگون

حیاط خانه های مسکونی

حیاط آپارتمان ها و خانه های مسکونی عمدتا از فضای کوچکتری برخوردارند.محوطه سازی این فضاها باید به گونه ای انجام پذیرد که هزینه های رسیدگی و نگهداری مقرون به صرفه باشد.محیط چشم نواز بوده و راحتی ساکنان فراهم گردد. معمولا در این نوع از محوطه سازی ها از گیاهان خودرو استفاده میگردد و همچنین از سنگ های رودخانه به جای چمن در کف سازی استفاده می شود تا هزینه های آبیاری نیز کاهش یابد.

حیاط ویلا

ویلا سازی امروزه از اهمیت دو چندانی برخوردار شده است و طبیعتا اجرای محوطه سازی در ویلا نیز ارزشمند گردیده است.در صورت محوطه سازی درست برای حیاط ویلا ها ، دسترسی به گیاهان و تاسیسات و المان ها به راحتی انجام می شود و رسیدگی به آن ها نیز آسان تر خواهد بود.طراحی محوطه سازی بسته به ابعاد حیاط ویلا صورت میگیرد. در فضاهای کوچک گیاهانی با بافت نرم و کوتاه قد مورد استفاده قرار میگیرند و در ابعاد بزرگتر از درختان سرسبز و میوه استفاده می شود.

اجرای محوطه سازی در فضای بیمارستان ها

اجرای محوطه سازی فضای بیمارستانی از قوانین و مقرارات خاصی برخوردار است که معماران منظر باید به آن واقف باشند. اما به صورت کلی برای فضای بیمارستان ها و کلینیک ها باید از اقداماتی پرهیز نمود.یکی از این اقدامات کاشتن گیاهان آلرژی زا در محوطه بیمارستانی است.همچنین گیاهانی که گردافشانی بالایی دارند برای محیط بیمارستان مناسب نیستند.گیاهان پوششی از مناسب ترین نوع گیاهان بیمارستانی هستند.این نوع از گیاهان مانند چمن از بلند شدن گرد و خاک جلوگیری میکنند و همچنین تا حد زیادی آلودگی صوتی را کم می نمایند. کاشت گیاهانی که نیازمند کود حیوانی باشند به دلیل تجمع حشرات منطقی به نظر نمی رسد. همچنین برای بیمارستان های روانی استفاده از گیاهان با بافت خشن و رنگی مناسب نیست.

اجرای محوطه سازی در فضای ساختمان های اداری-تجاری

در فضاهای تجاری اداری مهم ترین دلیل برای اجرای محوطه سازی، زیبایی بصری می باشد.کاربردی بودن این فضا از اهمیت کمتری برخوردار است.محوطه سازی در ساختمان های اداری – تجاری می تواند به داخل ساختمان نیز راه پیدا کند و یا به صورت بام سبز نیز اجرا شود.اگر در اجرای محوطه سازی از گیاهان گلدار استفاده میگردد باید توجه داشت که امکان چیده شدن گلها توسط افراد بسیار کم باشد.بافت نرم که دید بصری کاملی از ورودی ساختمان بدهد از گزینه های مناسب محوطه سازی در اینگونه فضاهاست.

اجرای محوطه سازی در فضای مهدکودک ها

برای اجرای محوطه سازی در فضای مهدکودک ها مهم ترین عامل سلامت کودکان و امن بودن مکان می باشد.بنابراین علاوه بر ذوق و سلیقه خاص برای طراحی این گونه فضاها به جهت جذب کودکان، باید از گونه های خاصی از گیاهان استفاده گردد. گیاهان محوطه سازی نباید سمی باشند و یا دارای تیغ باشند. غالب بافت گیاهان باید از گونه نرم و درخچه های قابل حرس باشد.بهترین روش برای جذب کودکان حرس کردن درخچه ها به شکل های مختلف است.درختان دارای میوه علاوه بر هزینه نگهداری برای فضای مهدکودک ها مناسب نمیباشد و در صورت وجود باید از دسترس کودکان خارج بوده و میوه ها توسط آنها چیده نشود.

ایجاد پرچین برای جلوگیری از ورود کودکان به درون فضای محوطه سازی و خاکی شدن آن ها در مهدکودک ها ضروری است.

فضاهای شهری مانند بوستان ها

ایجاد فضای سبز شهری بسته به جایگاه و اقلیم نوع استفاده ، طراحی های خاص را می طلبد.در بوستان ها کاشت درختان سایه انداز برای اجرای محوطه سازی از اهمیت بسیاری برخوردار است.در میدان ها فضای سرسبز به همراه بافت گیاهی نرم از ویژگی های اصلی اجرای محوطه سازی می باشد.کاشت چمن به جهت جلوگیری از ایجاد گردو خاک و کاستن آلودگی صوتی در فضای شهری پیشنهاد میگردد.

فضای موزه ها و اماکن تفریحی و تاریخی

اماکن تاریخی بافت های ثبت شده شهر می باشند و به جهت بازسازی و مرمت آن باید از کارشناسان مرمت کمک گرفت. در بافت های تاریخی جایگزین نمودن نمونه گیاهانی که در قبل وجود داشته یکی از اعمالی است که انجام می شود.فضای اماکن تفریحی و موزه ها نیز باید محوطه سازی گردد.برای محوطه سازی این فضاها باید تمرکز اصلی بر روی طراحی بنا و یا کاربری فضا باشد اما وجود گیاهان سایه انداز و درختان بلند به جهت متعادل نمودن دما و فضا برای بازدید کنندگان به طراحی فضایی دلنشین کمک میکند.