بازسازی و ساخت بنا با متریال های جدید

بازسازی و ساخت بناهای جدید، امروزه بسیار خلاقانه تر و بهتر انجام می شود. یکی از دلایل این امر علاوه بر معماران مجرب ، وجود متریال های جدید و تنوع فراوان آن هاست. این مصالح و محصولات به معماران و طراحان در امر ساخت و طراحی نما ، طراحی داخلی و بازسازی ساختمان ها و همچنین محوطه سازی کمک شایانی می نماید.یکی از محصولاتی که در این مقاله قصد داریم با آن آشنا شویم بتن شفاف یا لیتراکن است.

بتن شفاف چیست ؟

این متریال ترکیبی از فیبرهای نوری و ذرات بتن است که می تواند به عنوان بلوک ها و یا پانل های پیش ساخته ساختمانی مورد استفاده قرار گیرد.فیبرها به خاطر اندازه کوچکشان با بتن مخلوط شده و ترکیبی از یک متریال دانه بندی شده را تشکیل میدهند.

این محصول با نام تجاری Litracon در سال 2001 توسط یک معمار مجار به نام آرون لاسونسزی اختراع شد.این معمار زمانی در سن 27 سالگی این ایده را بیان کرد و در سال 2004 شرکت خود را با نام لایتراکان تاسیس نمود.

ساختار بتن شفاف متشکل از 96٪ بتن با کیفیت بالا و 4٪ فیبرهای نوری به کار رفته در ساختار آن است.وجود فیبرهای نوری در ساختار بتن این امکان را فراهم میکند که نور به سمت دیگر بتن عبور داده شود و این تصور را ایجاد کند که گویی بتن شفاف ساختاری شبیه شیشه دارد.

عملکرد لیتراکن یا بتن شفاف

فیبرهای نوری (شیشه )باعث نفوذ نور به داخل بلوک ها میگردد. جالب ترین حالت این پدیده نمایش سایه ها در وجه دیگر ضلع نور خورده است. رنگ نوری که از پشت این بتن دیده می شود ثابت است. به عنوان مثال اگر نور آبی به پشت بلوک بتابد، در جلوی آن سایه ها آبی دیده می شوند.

موارد استفاده از بتن شفاف در معماری

1. از این محصول برای ایجاد نما ساختمان های مدرن و متفاوت استفاده می شود. نمای ساختمان های قدیمی با تایل های بتن شفاف امکان بازسازی دارند.
2. بتن شفاف در طراحی داخلی فضاها و همچنین دیوارهای داخلی کاربرد دارد. معماران داخلی از این متریال در جهت بهبود کیفیت فضا می توانند بهره ببرند.
3. برای افزایش قدرت دید در معابر می توان از بتن شفاف استفاده کرد.
4. ساخت اکسسوری ها و محصولات جدید (طراحی صنعتی ) از دیگر کاربردهای لیتراکن است.

جایگاه متریال های جدید در سبک های معماری

هر محصول جدید که وارد بازار معماری و طراحی داخلی می گردد، در ابتدا جایگاه خود را در سبک خاصی از معماری پیدا میکند. بتن از دیرباز در معماری به عنوان مصالح مقاوم در بازسازی و ساخت بنا کاربرد داشته و برای استحکام بخشیدن به ساختمان استفاده میشد. با گذشت زمان و ایجاد سبک های جدید و نگرش متفاوت به معماری ، سبک های مدرن و صنعتی گرایش به سادگی پیدا کردند و تزئينات از ساختمان ها حذف گشت . بنابراین متریال هایی که همیشه به صورت زیرکار استفاده میشدند، بدون تزئينات و روکار اجرا شدند و بتن نیز از این قاعده مستثنی نبود.

بعدها ، محصولی به نام بتن اکسپوز در صنعت معماری ساخته شد و پانل های ساده آن برای ساخت نمای بتنی استفاده شد. از پنل های بتنی در دیواره های داخلی ساختمان نیز استفاده شد . بتن اکسپوز به حدی فراگیر شد که برای ساخت روف گاردن ها و محوطه سازی ها از این متریال جهت کفسازی، ساخت باکس های گلدانی و فضای نشیمن نیز از آن بهره گرفته شد.

پس از ساخت بتن اکسپوز نسل جدید بتن به نام بتن شفاف و یا لایتراکان به بازار آمد. از این محصول در سبک پست مدرن و مدرن استفاده می شود.این بتن قابلیت ساخت احجامی را به طراحان داد که به وسیله آن بتوان نور را در فضا سیال نمود.

کاربرد بتن شفاف در معماری

بتن های شفاف در صنعت ساخت می توانند برای ساخت انواع سازه های بتنی استفاده شوند. ممکن است برای استحکام بیشتر بتن در سازه نیاز به مسلح کردن داشته باشد. در این صورت شیارهایی داخل آن تعبیه شده و در حین ساخت دیوار میلگرد به صورت عمودی یا افقی در این شیار ها قرار میگیرند. فیبرهای اپتیکی به دلیل خاصیت انعطاف پذیری در اطراف میلگرد ها جمع شده و مانع از دیده شدن آن میگردد.

مقاومت فشاری این متریال بین 49 تا 56 نیوتن بر میلی متر مربع میباشد.

کاربرد بتن شفاف در بازسازی و ساخت بنا

بازسازی ساختمان ها و بناهای قدیمی از جمله مواردی است که بیشترین نیاز به استفاده از متریال های جدید در آن حس می شود. یکی از دلایل اصلی بازسازی ساختمان ها ، تعمییرات ، رفع ایرادات و ایجاد ظاهری جذاب و نو می باشد. برای بازسازی ساختمان هایی که مقاومت و استحکام بالایی دارند می توان از محصولاتی همچون بتن شفاف بهره برد.

ساخت و یا بازسازی نماهای قدیمی نیز ، از جمله مواردی است که با این متریال صورت میپذیرد. نماهایی که با بتن شفاف یا لیتراکن ساخته می شوند ، از نور خورشید نیز به نحو احسن استفاده می کنند.

بتن شفاف می تواند نور را تا ضخامت 20 متر نیز از خود عبور دهد پس برای استفاده از آن در فضاهایی که نیاز به بتن با ضخامت بالا باشد به مشکلی برنخواهید خورد.

محوطه سازی و اجرای روف گاردن با بتن شفاف

معمولا در محوطه سازی و یا ساخت روف گاردن از متریالی استفاده می شود که برای فضای بیرون مناسب باشد و در مقابل نور و رطوبت مقاوم باشد.بتن های شفاف دارای این خاصیت می باشد. همچنین همانطور که همیشه در بحث محوطه سازی مطرح است نورپردازی و اهمیت آن است. اگر از این محصول برای پوشش کف استفاده گردد ، در روز مانند بتن معمولی عمل کرده اما از غروب شروع به منعکس کردن نور خورشید میکند و راه را روشن مینماید.

در طراحی محوطه سازی و روف گاردن ، تجهیزاتی مانند پرگولا ، آلاچیق ، آب نما ، نیمکت های خاص و … طراحی و ساخته می شوند. که برای هرکدام از این موارد می توان از متریال های به روز و جدید استفاده کرد.

بناهای معروف ساخته شده با بتن شفاف

مسجد العزیز در ابوظبی یکی از نمونه بناهای ساخته شده با بتن شفاف است. در معماری این بنا 99 نام خدا با خط عربی روی بتن حکاکی شده است.بتن های نیمه شفاف به دلیل دارا بودن فیبر نوری ، در شب روشنایی خاصی به نام های خدا میبخشد.

این مسجد در حدود 515 متر نمای بیرونی پوشیده شده با صفحه های بتنی داراست.این سطوح با پانل های بتنی به ابعاد 140*180 سانتی متر و به ضخامت 40 میلی متر پوشیده شده است. نام های خدا به ضخامت بتن 30 میلی متر به طور برجسته بر روی این پانل ها حکاکی شده است.

غرفه ایتالیا در نمایشگاه اکسپو 2010 نیز با استفاده از بتن های شفاف ساخته شد. این غرفه که ترکیبی از فضای بیرون و داخل در کنار یکدیگر بود ، از نور به عنوان عنصری سیال استفاده نموده بود. دیواره های بتنی این غرفه از پانل های لایتراکان بود و در روز نور بیرون را به داخل هدایت میکرد و در شب هنگام عملکردی برعکس داشت. بنابراین یکی از خاص ترین غرفه ها در سال 2010 شناخته شد و توجه افراد بسیاری را به خود جلب نمود.

متراژ این غرفه 3600 متر مربع و به ارتفاع 18متر بود.

ساخت بتن شفاف

برای تولید بتن های شفاف یا لیتراکن ابتدا قالب مورد نظر را از بتن پر کرده و سپس لایه ای از فیبر نوری بر روی آن قرار داده می شود. توسط فشار مکانیکی و ویبره این فیبر های نوری به داخل بتن نفوذ می کنند. این کار به صورت منظم و تکرار  شونده انجام میگیرد تا مخلوطی همگن داخل قالب ایجاد شود. برای ساخت این بتن به صورت کارگاهی باید توجه داشت که چگالی فیبرهای نوری و بتن همگن باشد تا به خوبی با هم مخلوط گردند. همچنین سیمان مورد نیاز برای این بتن باید عیار بالا داشته باشد و میزان استفاده از سیمان در طرح اختلاط لیتراکن به نسبت بتن معمولی بالا تر است. دانه بندی بتن باید ریز باشد ، در غیر این صورت فیبرهای نوری جابه جا شده و متراکم نخواهد بود.